Familya : Pinaceae
Latince : Cedrus deodora
Türkçe : HİMALAYA SEDİRİ
Doğal Yayılış ve Rakım
Himalaya Dağlan’da 1300-1400 m. yükseltiler arasında ve Afganistan’da yerli olarak bulunur. Ülkemizde de yetiştirilmektedir.
Toprak ve Besin İsteği
İyi drenajlı, taze ve rutubetli kumlu balçık topraklarda iyi gelişir. Kuru, asidik ve jipsli topraklarda da yetişebilir. Nem sever, kireçli topraklardan kaçınır.
Donlara Duyarlılık
Duyarlıdır. -6 C’de dokularda don zararı başlar ve -15 C’de maksimuma ulaşır.
Sıcaklık ve Nem İsteği
Yazlan serin ve sıcak deniz İkliminden hoşlanır.
Tohum Özellikleri
Ekim-Aralık ayında olgunlaşan tohumlar ters yumurta biçimli, beyazımsı açık kahve renkli, sivri uçlu, reçine kabarcıklı ve büyük kanatlıdır. Kanatlar tohumu tamamen sarar.
Tepe Şekli
Gençken piramidal, yaşlandıkça yaygın bir tepe yapar. Tepe çapı 6-8 m.dir.
Makaslama ve Budama
Budama alt dalların alınması şeklinde yapılır.
Büyüme ve Boylanma
Önceleri yavaş, sonraları hızlı büyür. Maksimum 40-50 m. boy yapar.
Kök Yapısı
Kazık kök yapar.
Işık İsteği
Işık-yarıgölge ağacıdır.
Meyve ve Çiçek
Kozalaklar 8-12 cm. uzun, dik yumurta biçiminde, ucu küt, kısa saplı, önceleri mavimsi olgunlukta açık kırmızı renklidir. İki yılda olgunlaşır. İç pullar geniş, dış pullar kısa olup dışarıdan görülmez. Ekim-Kasım ayında açan monoik çiçekleri sürgünlerin ucundadır. Dişi çiçekler yumurta biçiminde kozalak durumunda ve yeşilimsi renktedir. Erkek çiçekler silindir biçimindedir. Çiçekleri dik duruşludur.
Yaprak ve Sürgün
İğne yapraklar 3-5 cm. uzun, yumuşak, genellikle açık mavi yeşil veya koyu yeşil renkte 30-35 adedi bir arada bulunur. Sedirler içinde iğne yaprakları en uzun, kozalakları en büyük olanıdır. Genç sürgünler tüylüdür.
Üretim Şekli
Tohum ile üretim esastır. Kültivarları yarma ve yanaştırma aşı ite üretilir. Kasım ayında terminal dallardan alınan sert çelikle de üretilebilir. Ekim, ya doğrudan doğruya sonbaharda veya 1 aylık soğuk katlamanın ardından ilkbaharda yapılır. Ekim yastıkları rutubetli ve havadar olmalıdır.
Diğer Özellikler
Park ve bahçelerde çoğunlukla soliter veya grup halinde kullanılır. Dekoratif bir türdür. Rüzgara karşı emniyet şeridi olarak kullanılır. Atmosferik kirliliğe karşı dayanıksızdır. C. deodora “Aurea” türün, altuni ibreleri ile park ve bahçelerin aranan gözde bir varyetesidir.
