Kamelya bitkisi her dem yeşil kalabilen çalı formunda bitkilerdendir. Hem iç mekan hem de dış mekan bitkisi olarak yetiştirilebilirler. Ancak bu türlerine göre değişiklik gösterebilir. Saksı bitkisi olarak yetiştirilmek istendiğinde tercih edilmesi gereken tür Camellia Japonica olmalıdır. Çiçekleri yalınkat ya da katmerli olabilir. Çiçek renkleri ise yine türlerine göre beyaz, pembe ve kırmızı renklerdedir. Çiçeklerinin gösterişli ve güzel olmasından dolayı bir süs bitkisi olarak yetiştiriciliği yapılmaktadır. Çalı formunda olmasından dolayı daha çok bahçeler için tercih edilmektedir. Ağaççık karakterinde olan bu bitki, iklimi sıcak olan yerlerde park ve bahçelerin süslenmesinde, özellikle çim sahalarının üzerinde grup yapılmasında çok kullanılır. Bahçelerde tek tek gruplar halinde örnek vurgulama amacıyla yetiştirilir ayrıca çit ve sınır bitkisi olarak değerlendirilir. Anayurdu Uzakdoğu’da özellikle Japonya, Kore ve Çin olan kamelya kış mevsiminde yapraklarını dökmeyen bir bitkidir. Kamelya bodur yapıda bir ağaç görünümünde olup soğuklara dayanıklıdır.
Botanik Özellikleri
Geniş bir çalı ya da küçük bir ağaççık olabilir. Dışarıda 3-4 m boylandığı halde saksılarda budama ile 60-80 cm kadar boylandırılır.
Yaprakları oval ya da elips biçimli, sert, ucu sivri ve yüzeyi parlak yeşil renklidir. Yazve kış yapraklı durur. Kış sonu ile ilkbahar mevsimi başlarında tek tek açan çiçekleri fincan biçimli ve kısa saplı olurlar. Kamelyalar göz alıcı şekildeki gül biçiminde beyaz, pembe, kırmızı ve sarı renkteki çiçekleri ile bulundukları yerleri süsleyen gayet kıymetli bir saksı çiçeğidir.
Çiçekleri kokusuzdur. İki renkli çiçek açan kamelya kültür çeşitleri de vardır. Altı çeşit çiçeği vardır: Yalınkat, yarı katmerli, klasik, katmerli, düzensiz katmerli, şakayık çiçekli. Günümüzde en dayanıklı, aynı zamanda en beğenilen kamelya türü camellia williamsii’dir. Çiçekleri büyük, katmerlidir. Genellikle 8,5-10 cm. büyüklüğünde ve saf pembe renklidir. Saksı ve tüpler içinde büyütülürse, iyi sonuç alınabilir. Saksı toprağı olarak; kumlu ve özlü toprak, yaprak çürüğü, bir miktar adi toprak karışımı eşit miktarda kullanılır.
KAMELYA (CAMELLİA) BİTKİSİ BAKIMI VE İSTEKLERİ:
Kış ayları asıl çiçeklenme dönemi olduğundan mayıs ayına değin bitki sıcaklığı 4-7°C olan yerlerde bulundurulur. Bulunduğu yerin ısısı +18 °C olmalıdır. Kamelya, rüzgârsız, yarı gölgeli ve sıcak yerleri sever. Yoğun gölge yerlerde bulundurulmaları halinde, çiçek tomurcukları derhal dökülür. Üzerine doğrudan gelen güneş ışığı karşısında bırakılmamalıdır. Kışın aşırı donlardan çabuk etkilenir. Donlardan dolayı tomurcukları zarar görebilir. Mayıs – Kasım ayları arasında yarı gölge alanlar tercih edilmelidir.
Bahçenizde yetiştirmek istiyorsanız hafif gölgeli yerleri tercih edebilirsiniz. Aşırı güneş alan ve yoğun gölge olan yerlerde kesinlikle bulundurmayın. Verim alamazsınız çünkü. Aşırı güneş alan yerlerde yaprakları zarar görür ve gelişimleri çok kötü olur. Aşırı yoğun gölge yerlerde ise tomurcuklarını dökerler ve çiçek açmazlar. Kamelya bitkisi genelde çiçeklenmeleri şubat-mayıs arası olsa da, kimileri sonbahardan başlayarak çiçeklenir. Özellikle çiçeklenme döneminde yüksek orantılı (nispi) nem ister.
Toprak İsteği
Kamelya bitkisi suyu iyi akıntılı (süzsek) ama nemli; organik madde içeriği zengin ve pH’ı 5,5-6,5 olan asitli topraklarda iyi gelişir. Bitki kireçli toprakları hiç sevmez. Kireçli topraklarda çok çabuk sararır ve yaprakları dökülür, bitki canlılığını yitirir ve güzelliği kaybolur. Evde yetiştirdiğiniz yani saksı kamelyalarınız için ideal toprak karışımı; iyi bahçe toprağı, bir miktar kırmızı killi toprak, bir kısım kestane toprağı, bir miktar saf torf, yanmış çiftlik gübresi, ponza taşı ve perlittir.
Saksıda yetiştiriciliğini yapıyorsanız 2-3 yılda bir saksı değişimi yapmanız gerekecek. Ayrıca yeni saksının eski saksıdan bir ya da 2 numara büyük olmasına da dikkat edin. Temmuz Haziran ayları arasında saksı değişimi yapabilirsiniz.
Su İsteği
Kamelyalar bütün kış boyunca ve çiçeklenme döneminde suya ihtiyaç duyarlar. Özellikle de çiçeklenme dönemlerinde bol suya ihtiyaç duyarlar. Bu dönemde bol su verilmeli, toprak sürekli olarak nemli tutulmalıdır. Temmuz ayından itibaren kamelya sürgünlerinin daha iyi gelişimi için su miktarı azaltılmalıdır. Bu dönemden sonra bitki yavaş yavaş dinlenme dönemine girecektir.
Orta derecede nem ihtiyacı vardır. Yaz aylarında bu ihtiyacı karşılamak için hem toprağını hem de yapraklarını nemli tutmanız gerekmektedir. Bunu sağlamak için yapraklarına bol bol su püskürtebilirsiniz. Ayrıca sulama yaparken de kireçsiz su kullanmaya özen göstermeniz gerekmektedir. İlkbahar ve yazın (haziran sonuna değin) bol su verilir. Temmuzdan itibaren sürgünlerin daha iyi gelişmesi ve çiçek tomurcuğu oluşumu için 4-5 hafta süreyle verilen su azaltılır. Sulamanın oda sıcaklığında kireçsiz su (en iyisi yağmur suyu) ile yapılmasına özellikle dikkat edilmelidir. Bütün kış boyunca ve çiçeklenme döneminde (ocak-mart ayları arası) düzenli şekilde nemli tutulur. Nispi nemi yüksek tutmak için, yazın sıcak ve kuru havalarda bitkinin yapraklarına su püskürtülmelidir.
Gübre; Aralık-haziran ayları arası 2 haftada bir 1-1,5 g/l gübre (3:1:2) verilir.
Budama; Kamelya bitkisi hafif budamaya elverişlidir. Kurumuş, kırılmış, hastalanmış ve şekli bozulmuş dallarının kesilip çıkarılması bitkiye yeterli olur. Bodurlaşmasını ve çok sık çiçek açmasını temin için sonbaharda dalları 3-4 göz üzerinden budanır ve saksısı değiştirilir. Ancak bu işlemi kesinlikle çiçeklenme dönemi bittikten ve bitkinin dinlenme dönemine girmesinden sonra yapmanız gerekiyor.
Koruma; Bitkinin soğuk zararından koruması için her sene ekim ayında, ağaç kabukları ya da ufalanmış çam kozalaklarıyla dip kısımların örtülmesi gerekir.
Üretilmesi
Kamelya, tohum, çelik, daldırma ve aşı ile üretilir.
Tohumla üretilmesi: Kamelya bitkisinin tohumuyla üretilmesi uzun zaman süreceğinden bu yöntem tercih edilmez. Çiçekleri yalınkat olan çeşitlerden alınan tohumlar, eylül-ekim ayları içerisinde fincan saksılardaki funda toprağına dikilir. Camekânlı yastıklara çimlendirilmek üzere konulur. Tohumlar taze olmazsa çimlenemez. Meydana gelen fideler nisan ayına kadar burada kalır.
Burada kaldığı müddetçe suyuna dikkat etmek lazımdır. Nisan ayında trite saksılara aktarılarak dışarı alınır. Bu suretle elde edilen fidanlar ağustos ayında durgun göz aşısı ile istenilen çeşitlerden aşılanır.
Çelikle üretilmesi: Aynı senenin yarı odunsu dallarından temmuz-ağustos aylarında 7,5-10 cm uzunluktaki odunsu gövde çeliklerinin 2-3 yaprak kesildikten sonra nemli kum + üretim torfu karışımından oluşan köklendirme ortamına alınır. Köklenme uzun süreceğinden, yağmurlama yöntemiyle sık sık sulamak gerekir. Köklendirme ortamının nemi yüksek olmalı, değilse sisleme yapılmalıdır. Çeliklerin köklenebilmesi için 25-30 °C ısıya ihtiyaç vardır.
Köklenme görüldükten sonra, mart-nisanda çok derine olmamak koşuluyla yerlerine şaşırtılır. Fazla sayıda bitki elde edilmek isteniyorsa yaprak-göz çelikleri ile yine haziran-ağustos ayları arasında ve aynı koşullarda üretim yapılabilir.
Daldırma ile üretme: Adi ve havai daldırma yöntemleri kullanılır. Ağustos ayında yapılan havai daldırma köklenme süresi uzun olduğundan çiçekçilikte pek kullanılmaz. Adi daldırma ise ilkbaharda yapılır.
Aşı ile üretilmesi: Tohumdan yetiştirilen fidanlar, serçe parmağı kadar kalınlığına geldiğinde göz ya da yanaştırma aşı yöntemi kullanılarak aşılanır.
Göz aşısı ağustos ayı içerisinde yapılır. İlkbaharda yapılan yanaştırma aşı yapılmadan önce anaç ve kalem alınacak bitkiyi bol bol sulamalıdır.
